Holocaust Remembrance Day in tijden van Gaza. Herdenken en Herhalen tegelijk. 

Delaroche. ‘The Execution of Lady Jane Grey.

Gisteren was Holocaust Remembrance Day.

Het was helaas geen gewijde dag, maar een stijlloost scheld- en drogredensmijtfestijn, waarin cynische politiek en oorlogs-PR zich als een kankergezwel met zweepstaarten en weerhaken, door de laatste overgebleven oprechte emotie woekerden. 

De slachtoffers van de Shoah en hun directe nabestaanden verdienen zoveel beter.

Een moment van stilte. 

Een inhouden pas. 

Een enkele traan. 

Een welgemeende gedachte. 

Een vast voornemen tot bitter verzet als zoiets ooit weer in de kaarten zou staan.

Gewoon iets meer dan een krijsende en konkelende Esther Voet. 

Holocaust Remembrance Day…

Is het geen curieus trekje van de mens om zo’n grenzeloze en eindeloze reeks menselijke gruwelen in één minuutje stilte, een opzichtige tocht van misplaatste prominenten in loden jassen en een bos dode bloemen te willen samenwringen; een amechtige copyrightclaim op eindeloos leed.

Al die ellende, al die dood, al dat trauma en verdriet, opeengepakt als vee in ruwhouten wagons,  samengebald in één gewijde dag waarop geen wanklank mag vallen, geen boegeroep mag klinken, geen kritisch woord geuit en geen lezingenserie door een hogeschool mag worden uitgesteld. 

Eén heilige dag, nou ja, eigenlijk één persmoment, met daaromheen een kluwen van van misplaatste meningen en misbaar; plat en vals, als de gefotoshopte ringen van Saturnus. 

Eén ontheiligd moment met de blik strak gericht naar toen. De tijd van duidelijkheid, waarin de ene mens nog onverdeeld gruwelijk was en de ander nog onbevlekt en zielig.

Toen slachtoffers nog slachtoffers waren en daders, daders en het “Nie wieder” nog zo zuiver en geloofwaardig klonk. 

Holocaust Remembrance Day…

De dag waarop autoriteiten en organisaties, de gedachten aan onmetelijk leed hebben gereserveerd voor degenen die wij dienen te herdenken. Niet meer. Niet minder.

Maar ik accepteer geen voorgeschreven dag om te denken óf te herdenken. Ik accepteer geen beperkingen aan wie ik mijn gedachten richt.

Mijn hart bepaalt voor wie mijn tranen vloeien. 

Ik accepteer geen staat of organisatie, die mijn gedachten stuurt of voorschrijft noch aan wie ik die gedachten van rouw, verdriet en medeleven, zou moeten richten. 

Ik herdenk iedere dag, want ik denk iedere dag.

Ik herdenk dagelijks de onschuldige mensen die wij in de Tweede Wereldoorlog hebben verraden, verkocht  en af laten voeren naar de kampen; de Joden uiteraard, de Sinti en Roma, de homo’s, de priesters, de gijzelaars en de rebellen. Maar ik denk en herdenk ook aan andere brandoffers in een andere holocaust.

Aan de onschuldige burgers -en vooral de duizenden kinderen-, die vandaag tot moes worden gebombardeerd in Gaza. En ik denk en herdenk aan al die jonge jongens en meiden die als kansloos kanonnenvlees een gruwelijke dood sterven in de bevroren modder van Oost Oekraine. Niet tachtig jaar geleden. Maar nu. Nu we er nog iets aan kunnen doen, door ertegen in opstand te komen. Al is het maar door er iets over te schrijven.

Ik begrijp niet hoe je de holocaust van het verleden kan herdenken en tegelijkertijd de holocaust van het heden kunt negeren. 

Dat men kan herhalen en herdenken tegelijk. 

En wij. Wij staan er weer bij weg te kijken. 

Achter de vitrage, net te doen alsof we het niet zien. 

Het is alsof we liever herinneren, dan ingrijpen. 

Alsof we liever een rouwkrans gooien, dan een reddingsboei.

Om de vermolmde meerpalen van de tijd.

Schrijven is mijn enige inkomen. Dus vind je mijn werk goed, mooi of belangrijk? Ondersteun mij dan alsjeblieft hier!

Olga kun je, gratis, maar niet voor niets, inzien. Zij zit schrijlings in de kantlijn op je te wachten.

En mijn nieuwe boek Wolf kun je hier bestellen.

Vind je mijn werk goed, mooi of zelfs belangrijk? Deel deze post dan zoveel mogelijk! Ook kun je mijn werk ondersteunen met een donatie!

8 Comments

  1. M J Esselbrugge

    29 January 2024 at 17:46

    Zo ie het Jan, mooi geschreven ook weer.

  2. Weergaloos bedankt meneer Bennink

  3. Mein gedanken sind frei!
    Dank voor deze woorden.

  4. Sigrid Oosterbeek

    30 January 2024 at 09:06

    Sluit me helemaal bij jouw aan..bedankt. Heb je boek net binnen ben benieuwd.

  5. Leny de Zwart

    30 January 2024 at 12:23

    “Herhalen en herdenken tegelijk”
    Niet te bevatten!

  6. Evert Jan Luchies

    31 January 2024 at 09:18

    Zoals jij Jan, denk ik zelf, herdenk ik zelf. Laat mij niet de rituelen voorschrijven, de gewenste narratieven inplanten. Meerdere keren per jaar bezoek ik Westerbork, bij voorkeur niet begin Mei, een plek waar je altijd kunt (her) denken, in stilte en een voortdurend onbegrip. Waar ik kom, en waar mogelijk, bezoek ik de plekken die een prominente rol hebben gespeeld in deze duistere periode in onze moderne geschiedenis. Dit zal ik blijven doen. En ja, ik spreek mij uit tegen de waanzin die ons ook vandaag weer teistert, soms gevolgd door instemming, vaker nog door een ijzige stilte. Teveel mensen willen niet echt zien of horen. Dank voor je schrijven, een voedingsbron voor mij en ongetwijfeld ook vele anderen.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *